Waarom schrijven zoveel mensen het verkeerd?
Je bent vast niet de enige die twijfelt tussen 'gebeurd' en 'gebeurt'. Het verschil tussen deze twee vormen van het werkwoord ‘gebeuren’ zorgt vaak voor verwarring. Dit komt doordat ze qua klank erg op elkaar lijken, maar grammaticaal totaal verschillend zijn. In de Nederlandse taal maken kleine verschillen in spelling een groot verschil in betekenis. In dit artikel leggen we op een eenvoudige manier uit wanneer je 'gebeurd' moet schrijven en wanneer 'gebeurt' juist is.
Wat betekent 'gebeurd'?
De voltooid verleden tijd
'Gebeurd' is de voltooid deelwoordvorm van het werkwoord 'gebeuren'. Je gebruikt deze vorm meestal in combinatie met een hulpwerkwoord, zoals 'is' of 'heeft'. Bijvoorbeeld: 'Er is iets ergs gebeurd'. In deze zin zie je dat 'gebeurd' staat samen met 'is', en dat geeft aan dat het al is afgerond. Het gaat hier om een situatie of gebeurtenis die al heeft plaatsgevonden.
Voorbeelden van goed gebruik
'Het ongeluk is gisteren gebeurd'. 'Wat er precies gebeurd is, weet niemand'. In beide gevallen is er sprake van een voltooid verleden tijd. Je kunt de hulpwerkwoorden vervangen door andere vormen van 'zijn' of 'hebben', maar 'gebeurd' blijft onveranderd als voltooid deelwoord.
Wat betekent 'gebeurt'?
Tegenwoordige tijd
'GebeurT' is de tegenwoordige tijd van hetzelfde werkwoord. Je gebruikt deze vorm als iets op dit moment of regelmatig plaatsvindt. De vorm 'gebeurt' staat altijd bij derde persoon enkelvoud: hij, zij of het. Bijvoorbeeld: 'Wat gebeurt er allemaal?'
Voorbeelden van goed gebruik
'Elke dag gebeurt er wel iets geks op kantoor'. 'Wat gebeurt er als je niet op tijd betaalt?' Anders dan bij 'gebeurd', heb je hier geen hulpwerkwoorden als 'heeft' of 'is' nodig. Het werkwoord staat zelfstandig in de zin, en geeft dus een handeling of situatie aan die nu of regelmatig plaatsvindt.
Hoe onthoud je het verschil?
Een handige manier om het verschil te onthouden is door te kijken naar het hulpwerkwoord in de zin. Staat er 'is' of 'heeft' bij? Dan schrijf je 'gebeurd'. Kan het zonder hulpwerkwoord in tegenwoordige tijd? Dan gebruik je 'gebeurt' met een 't'. Een andere tip: vervang het werkwoord tijdelijk door iets anders dat je wél goed weet te vervoegen, zoals 'lopen'. Zeg: 'Het is gebeurd' → 'Het is gelopen'. Klinkt logisch, dus 'gebeurd' is correct. Zeg: 'Wat gebeurt er?' → 'Wat loopt er?' Klinkt minder logisch, dus hier hoort 'gebeurt' thuis.
Veelgemaakte fouten en hoe je ze vermijdt
Een van de meest voorkomende fouten is het verwisselen van 'gebeurd' en 'gebeurt' in e-mails, appjes en zelfs nieuwsberichten. Deze fouten ontstaan vaak als je snel typt of niet goed nadenkt over de grammatica. Neem daarom altijd even de tijd om te controleren of het werkwoord in de juiste tijd staat, en bedenk of er een hulpwerkwoord in de zin staat. Zo voorkom je dat je onnodige fouten maakt.
Laatste tip: laat spellingscontrole je helpen
Gebruik je regelmatig een tekstverwerker zoals Word of Google Docs, dan staan spellingscontroles vaak standaard aan. Die vangen veel van dit soort fouten op. Maar let op: automatische correctie ziet niet altijd alles. Een verkeerde keuze tussen 'gebeurd' en 'gebeurt' kan grammaticaal scherp lijken, maar inhoudelijk fout zijn. Blijf dus altijd kritisch op wat je schrijft.
